Γνωμικά – Ρητά – Αποφθέγματα

ΓΝΩΜΙΚΟ

Είναι μια σύντομη φράση που εκφράζει συχνά χωρίς μεταφορά μια πρακτική αλήθεια, δίνει περιληπτικά μια λογική αρχή, έναν κανόνα συμπεριφοράς ή κάνει μια ψυχολογική παρατήρηση.

ΡΗΤΟ

Φράση σύντομη και επιγραμματική που εκφράζει με κατηγορηματικό τρόπο μια αλήθεια και υποδεικνύει ή επιτάσσει ορισμένη στάση ζωής ή συμπεριφορά.

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Είναι η γνώμη που διεκδικεί καθολικό κύρος και που είναι επιγραμματικά διατυπωμένη, είναι γνωμικό που συνήθως αποδίδεται σε κάποιον μεγάλο άντρα ή συγγραφέα.

ΓΝΩΜΙΚΑ ΑΡΧΑΙΩΝ

� « Κανένα απόκτημα δεν είναι τόσο σεβαστό και σταθερό, όσο η αρετή ».

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ (Προς Δημόνικον)

� « Οι δίκαιοι δεν πρέπει να οργίζονται ».

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ (Βάκχαι)

� « Ο Νόμος αν δεν είναι η εύρεση του πραγματικού, δεν είναι νόμος αλλά τυραννικόν πρόσταγμα ».

ΠΛΑΤΩΝ

� « Δεν είναι δυνατόν ν’ αποκτήσει κανείς σταθερή δύναμη με επιορκίες και ψευτιές ».

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ (Ολυνθιακός)

� « Μη σκύβεις ποτέ το κεφάλι… ψηλά να το κρατάς για να θεωρείς τον ήλιο της ζωής ».

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ

� « Δεν υπάρχει χειρότερο κακό από τα ωραία λόγια που σε ξεγελάνε ».

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

� « Εχθροίς απιστών ούποτ’ αν πάθεις βλάβην ».

Μένανδρου Γνώμαι

(Δυπιστώ προς τους εχθρούς σου δεν θέλεις ποτέ υποστεί βλάβην).

� « Άγει δε προς φως την αλήθειαν χρόνος ».

Μένανδρου Γνώμαι

(Με τον καιρό φωτίζεται η αλήθεια).

� « Άπας μεν λόγος, αν άποντ’ εργ’ έχη, μάταιον τι φαίνεται και κενόν».

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ (Ολυνθιακός)

(Κάθε λόγος που δεν συνοδεύεται και από έργα αποδεικνύεται μάταιος και χωρίς περιεχόμενο)

� « Άκουε πολλά, λ’ άλει καίρια ».

ΒΙΑΣ

(Μπορείς να ακούς πολλά, άλλ’ ό,τι λέγεις να λέγεται στην ώρα του).

� « Ή λέγε τι σιγής κρείτον ή σιγήν έχε ».

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

(Ή να λες κάτι καλύτερο της σιωπής ή να σιωπαίνεις).

� « Δίκη δ’ υπέρ ύβριος ισχύει ».

ΗΣΙΟΔΟΣ

(Η Δικαιοσύνη έχει μεγαλύτερη ισχύ από την αυθαιρεσία).

� « Άρχεσθαι μαθών άρχειν εκιστήσει ».

ΣΟΛΩΝ

(Όταν μάθεις να είσαι αρχόμενος (υπήκοος) τότε θα μάθεις να είσαι άρχων).

� « Αψέγομεν ημείς, ταύτα μη μιμώμεθα ».

ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ

(Να μη μιμούμεθα όσα οι ίδιοι κατηγορούμε, όταν τα κάνουν άλλοι).

� « Άλωτα γίγνει επιμέλεια και πόνω άπαντα ».

ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ

(Με αδιάκοπο φροντίδα και συνεχή μόχθο όλα κατορθώνονται).

� « Δεινόν οι πολλοί, κακούργους όταν έχουσι προστάτας ».

Ευριπίδου Ορεστίς 772

(Είναι τρομερός ο όχλος όταν παρασύρεται από κακούς δημαγωγούς).

� « Βουλεύου μεν βραδέως, εκτελεί δε ταχέως τα δόξαντα ».

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΝΙΚΟΝ

(Να σκέφτεσαι αργά αλλά να εκτελείς γρήγορα τις αποφάσεις που θα πάρεις).

� « Ισχυρόν όχλον εστίν, ουκ έχει δε νουν ».

Μένανδρου Γνώμαι

(Ο όχλος έχει δύναμη, αλλά δεν έχει νουν)

� « Άρχει ουδενί προσήκει, εις ου κρείσσων εστί την αρχομένην ».

ΚΥΡΟΣ

(Είναι αταίριαστο να άρχει όποιος γεν είναι ανώτερος των αρχομένων).

� « Του λόγω μέτρον εστίν ουχ ο λέγων, αλλ΄ο ακούων ».

ΠΛΑΤΩΝ

(Μέτρο του λόγου γεν είναι αυτός που μιλάει, αλλ’ αυτός που ακούει).

� « …. νόσημα (γαρ) αίσχιστον είναι φημί σύνθετους λόγους ».

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

(Δεν υπάρχει χειρότερο κακό από τα ωραία λόγια που σε ξεγελάνε).

� « Νόμος αν μη ή του όντος εξεύρεσις, ουκ έστι νόμος, αλλά τυραννικόν πρόσταγμα ».

ΠΛΑΤΩΝ

(Ο νόμος αν δεν είναι η εύρεση του πραγματικού, δεν είναι νόμος, αλλά πρόσταγμα).

� « Αρετής ουδέν κτήμα σεμνότερον ουδέ βεβαιότερον εστί ».

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ

(Κανένα απόκτημα δεν είναι τόσο σεβαστό και σταθερό, όσο η αρετή).

� « Γλώσσης τοις θησαυρός εν ανθρώποισιν άριστος φειδωλής πλείστη δε χάρις κατά μέτρον ιούσης ».

ΗΣΙΟΔΟΣ

(Θησαυρός άριστος στους ανθρώπους είναι η γλώσσα που λέγει λίγα και με πολλά χαρίσματα, όταν τηρεί το μέτρο).

� « Αχαλίνων στομάτων ανόμου τ’ αφροσύνας το τέλος δυστυχία ».

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

(Τα αχαλίνωτα στόματα και η αμυαλοσύνη, έχουν στο τέλος τους τη δυστυχία).

� « Ύβρις φυτεύει τύραννον ».

ΣΟΦΟΚΛΗΣ

(Τον τύραννο γεννάει η αλαζονεία).

� « Ο λαός κάνει την καλύτερη κρίση, αλλά μακροχρονίως ».

John Kennedy

� « Πάντων εστί δυσχερέστατον το πολλοίς αρέσκειν ».

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

(Το πιο δύσκολο απ’ όλα είναι να αρέσεις στους πολλούς).

� « Τα ιερά εόντα πρήγματα ιεροίσιν ανθρώποισι διεκνύεται ».

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

(Τα ιερά πράγματα αποκαλύπτονται σε ιερούς ανθρώπους).

� « Δύο τα εναντιώτατα ευβουλίς είναι, τάχος τε και οργήν ».

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ

(Δύο πράγματα είναι κυρίως αντίθετα στη λήψη ορθής αποφάσεως, η ταχύτητα και η οργή).

� « Το καλώς έχον που κρείτον εστί και νόμου ».

(Το δίκαιο είναι ακόμα πιο ισχυρό από τον Νόμο).

� « Το της πόλεως όλης ήθος, ομοιούται τοις άρχουσιν ».

ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ

(Το ήθος των αρχόντων είναι όμοιο με το ήθος των αρχόμενων).

� « Ισχύς και τείχος και όπλον φόνου η φρόνησις ».

ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ-ΣΤΟΒΑΙΟΣ

(Η φρόνησις του Σοφού είναι η ισχύς του και το τείχος του και το όπλο του).

� « Ήδιστον άκουσμα έπαινος »

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ

(Το πιο γλυκό άκουσμα έπαινος).

� « Δεσσεβίας μεν ύβρις τέκος ».

ΑΙΣΧΥΛΟΣ

(Η αλαζονεία είναι της ασέβειας γέννημα).

Πηγή: clubs.pathfinder