Read my blog in your language

Τρίτη 28 Απριλίου 2009

Ιμπρεσσιονισμός

Ιμπρεσσιονισμός: καλλιτεχνικό ρεύμα που αναπτύχθηκε στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Αν και αρχικά καλλιεργήθηκε στο χώρο της ζωγραφικής, επηρέασε τόσο τη λογοτεχνία όσο και τη μουσική. Κύριο χαρακτηριστικό του ιμπρεσιονισμού στη ζωγραφική είναι τα ζωντανά χρώματα (κυρίως με χρήση των βασικών χρωμάτων), οι συνθέσεις σε εξωτερικούς χώρους, συχνά υπό ασυνήθιστες οπτικές γωνίες και η έμφαση στην αναπαράσταση του φωτός. Οι Ιμπρεσιονιστές θέλησαν ν' αποτυπώσουν την άμεση εντύπωση (impression) που προκαλεί ένα αντικείμενο ή μια καθημερινή εικόνα.

Αναπτύχθηκε στη Γαλλία κι ειδικότερα στην περίοδο της αυτοκρατορίας του Ναπολέοντα Γ', σε μια εποχή που η Ακαδημία Καλών Τεχνών καθόριζε με τρόπο απόλυτο τα όρια της τέχνης. Συγκεκριμένα η Ακαδημία υπαγόρευε όχι μόνο τη θεματολογία (στη ζωγραφική κυρίως ιστορικά, θρησκευτικά θέματα και πορτραίτα) αλλά και τις τεχνικές που όφειλαν να ακολουθούν οι ζωγράφοι της εποχής (συντηρητικά χρώματα, αφανείς πινελιές), με απώτερο στόχο την απομόνωση του θέματος από την ιδιαίτερη προσωπικότητα και ιδιοσυγκρασία του δημιουργού. Θεωρείται πως ξεκίνησε ουσιαστικά από τρεις μαθητές του ζωγράφου Μαρκ Γκλαίρ (Mark Gleyre), τους Κλωντ Μονέ, Πιέρ Ογκύστ Ρενουάρ και 'Αλφρεντ Σίσλευ, που συνδέονταν μεταξύ τους φιλικά. Η μικρή αυτή αρχική ομάδα, επεκτάθηκε σταδιακά με την προσθήκη και άλλων ζωγράφων όπως του Εντουάρ Μανέ και του Έντγκαρ Ντεγκά. Ο Πωλ Σεζάν είχε επίσης επιδράσεις από τους Ιμπρεσιονιστές κι αργότερα ο ίδιος αποτέλεσε τον κορυφαίο ίσως εκπρόσωπο της αποκαλούμενης και μετα-ιμπρεσιονιστικής περιόδου.

Η ομάδα αρνείτο τους περιορισμούς της Ακαδημίας αλλά ταυτόχρονα απέρριπτε και τον ρομαντισμό, που εστίαζε υπερβολικά στο συναίσθημα. Η πρώτη δημόσια έκθεση ιμπρεσιονιστικού έργου πρέπει ν' αποτέλεσε ετήσια έκθεση της Ακαδημίας Καλών Τεχνών. Η Ακαδημία διοργάνωνε έκθεση έργων με απονομή βραβείων, στην οποία συμμετείχαν μόνο έργα που είχαν γίνει αποδεκτά από ειδική επιτροπή και τα οποία προφανώς ακολουθούσαν την επιβαλόμενη τεχνοτροπία. Το 1863 η επιτροπή αυτή απέριψε τον πίνακα "Le Dejeuner Sur L' Herbe" (Γεύμα Στη Χλόη) του Μανέ, με την αιτιολογία ότι περιείχε γυμνό γυναικείο σώμα, κάτι που 'ταν αποδεκτό μόνο σ' αλληγορίες, όχι όμως σε θέματα από τη καθημερινότητα. Την ίδια χρονιά ωστόσο καθιερώθηκε παράλληλη έκθεση που περιείχε όλα τα έργα που είχαν αποριφθεί από την επιτροπή, μ' αποτέλεσμα να εκτεθεί δημόσια και το έργο του Μανέ. Το γεγονός αυτό συνέβη έπειτα από παρέμβαση του ίδιου του Ναπολέοντα. Τα αποριφθέντα έργα μπορούσαν έτσι να τεθούν στη κρίση του κοινού, χωρίς ωστόσο να μπορούν να τιμηθούν με κάποιο έπαθλο. Την επόμενη χρονιά, το 1874 η ομάδα, διοργάνωσε δική της έκθεση, που αντιμετώπισε την αυστηρή και σκωπτική κριτική. Ο ζωγράφος και κριτικός Λουί Λερουά ονόμασε την έκθεση αυτή "Η Έκθεση Των Ιμπρεσιονιστών", γεγονός που πιθανόν καθιέρωσε και τον όρο. Παρά την αρνητική κριτική οι νέες τεχνικές των ιμπρεσιονιστών είχαν θετικό αντίκτυπο σ' άλλους καλλιτέχνες της εποχής, που ακολούθησαν το κίνημα.

Το 1879 ο Μονέ, εξέθεσε έν' έργο που δημιούργησε μεγάλη αναστάτωση στη μέχρι τότε καθεστηκυία νοοτροπία. Ένας κριτικός, ο Λουΐ Βοξέλ, για να ειρωνευτεί την ομάδα των ζωγράφων που ανήκε, τους ονόμασε "Ιμπρεσσιονιστές" από τον τίτλο του πίνακα (υπάρχει στο Στέκι κι είναι το "Εντύπωση: Δειλινό" -Impression: Sunrise) κι έκτοτε ο όρος έμεινε.

Με τον όρο τούτο, τα στερεά αντικείμενα της φυσικής πραγματικότητας, διαλύονται και βυθίζονται μέσα στο φως. Ολόκληρος ο κόσμος διαλύεται σε κομμάτια χρώματος. Από κοντά, οι πίνακες της ομάδας, δε σημαίνανε τίποτε, για το Γαλλικό κοινό. Όταν όμως ο θεατής στεκόταν κι έβλεπε από απόσταση μερικών μέτρων, ο πίνακας έπαιρνε φωτιά και φαινότανε να σκιρτά και να πάλλεται, όπως το νερό, όπου καθρεφτίζεται ο ήλιος. Παρατηρώντας τις μεταλλαγές του φωτός από στιγμή σε στιγμή, οι Ιμπρεσσιονιστές, διαλύουνε το περίγραμμα των αντικειμένων, μέχρι το σημείο, να τους αφαιρούνε κάθε βάρος και κάθε φυσικήν υπόσταση. Πρέσβευαν για παράδειγμα πως οι άνθρωποι στη πραγματικότητα δε παρατηρούν τα υλικά αντικείμενα αλλά το φώς που ανακλάται σ' αυτά. Γι' αυτό το λόγο ζωγράφιζαν και σ' ανοιχτούς χώρους προσπαθώντας ν' αποτυπώσουν όσο το δυνατό καλύτερα τα ιδαίτερα χαρακτηριστικά του φωτός.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Makry-gialos Crete