Κυβισμός

Κυβισμός: Τάση που αναπτύχθηκε από τους Μπρακ & Πικάσο, μετά το 1906 κι υπήρξεν η βάση όλης της μετέπειτα λεγόμενης αφηρημένης τέχνης. Τον όρον επινόησεν ο Γάλλος κριτικός τέχνης, Λουΐ Βοξέλ, του Gil Blas ενώ πιστεύεται πως ο Σεζάν ήταν ο πατέρας-εμπνευστής του, μιας κι απ' αυτόν αντλήσανε την ιδέα της ενότητας της επιφάνειας της εικόνας και την ανάλυση των διαφόρων μορφών, σε σχέση της μιας με την άλλη, με τελικό σκοπό, να μπορέσουνε να συλλάβουν νοητικά τη μορφή. Βοήθησε κι έπαιξε ρόλο επίσης κι η νέγρικη τέχνη, στις θεληματικές παραμορφώσεις και στο ενδιαφέρον, για τα πλάνα του κυβισμού.

Καλλιτεχνικό ρεύμα της ζωγραφικής και της γλυπτικής, στην Ευρώπη του 20ου αιώνα. Στα έργα τέχνης κυβιστών, τα αντικείμενα χωρίζονται, αναλύονται, και συνθέτονται ξανά σε μια αφηρημένη μορφή -αντί οι καλλιτέχνες ν' αποδίδουν τ' αντικείμενα από συγκεκριμένη γωνία, τα διαιρούν σε πολλαπλές απόψεις, βλέποντας έτσι ταυτόχρονα πολλές διαφορετικές διαστάσεις ή όψεις των αντικειμένων. Συχνά οι επιφάνειες των όψεων, ή τα πλάνα, τέμνονται σε γωνίες που δεν έχουν κάποιο αναγνωρίσιμο βάθος.

'Αρχισε στα μέσα του 1906 με τους Ζωρζ Μπρακ (Georges Braque) και Πάμπλο Πικάσο, που ζούσαν στη Μονμάρτη του Παρισιού. Γνωρίστηκαν το 1907 και δούλεψαν μαζί στενά μέχρι την έναρξη του Α' Παγκ. Πολ. το 1914. Το ρεύμα αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα αφενός χάρη στη συγκέντρωση πολλών καλλιτεχνών στη Μονμάρτη κι αφετέρου από τη προσπάθεια προώθησης του, από τον έμπορο τέχνης Χένρυ Κάνβαιλερ (Henry Kahnweiler). Ήδη το 1910 υπάρχουν αναφορές για σχολή. Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί πως πολλοί αυτοαποκαλούμενοι κυβιστές καλλιτέχνες, κινήθηκαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις από τους εισηγητές, Μπρακ και Πικάσο. Επηρέασε βαθειά τον καλλιτεχνικό κόσμο, κυρίως στις αρχές του 20ου αιώνα και αποτέλεσε τον πρόδρομο μελλοντικών τάσεων όπως Φουτουρισμός, Κονστρουκτιβισμός κι Εξπρεσιονισμός.

Οι όγκοι, ανάγονται σ' απλοποιημένα περιγράμματα και πολύ αδρά, παριστάνουνε το ίδιο αντικείμενο, άλλοτε προφίλ κι άλλοτε κατά μέτωπο. Οι μορφές είν' ολοένα και πιο δυσδιάκριτες κι ο πίνακας καταλήγει να γίνει, ένας συνδυασμός γραμμών κι επιπέδων. Το χρώμα γίνεται κι αυτό ολοένα και πιο λιτό -παρόλο που αρκετοί κυβιστές, κρατήσανε ζωηρά χρώματα και μερικές φορές την έκφραση κίνησης των μορφών τους- και περιορίζεται σ' ένα συνδυασμό γκρίζου και καφέ τόνων. Το στυλ αυτό επίσης, δίνει έμφαση στη δισδιάστατη επιφάνεια του πίνακα, εγκαταλείπει τις παραδοσιακές τεχνικές της προοπτικής και της φωτοσκίασης, απορρίπτοντας την επικρατούσα άποψη πως η τέχνη όφειλε ν' αναπαράγει τη πραγματικότητα και παρουσίασε, όχι τη χρηστική, ολοκληρωμένη όψη των αντικειμένων με τα οποία καταπιάστηκε, μα τα θραύσματά τους απο διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Ο πίνακας-μανιφέστο που έβαλε τις γερές βάσεις του κυβισμού, θεωρείται ο "Οι Δεσποινίδες Της Αβινιόν" του Πάμπλο Πικάσο!